Wednesday 25 February 2015

ratstokke en oopgebreekte skalie

I

in die karmosyn delta
dryf die appelkose tussen
die humeurige opdrifsels van wrakke
die aarde is lankmoedig
maar wee o wee sy bereik nou gou haar
kwota van hierdie vraatsugtige snuiters
wat bekend staan as die mensdom

ek is keelvol van allerhande gekierang
met mens-en-dier-en grond-siele in
die naam van rykdom
is dit dat meeste mense blind is
vir hierdie kullery?
hoeveel keer kan die mens se hart
die verraad wat hulle pleeg verduur?

die buitensporige sloping van woude
word deur die gieriges met so ‘n saaklikheid bespreek
dat hulle die werklikheid van die afmaaiing van
ons lewens-aar te gerieflik ontwyk

o, hoe ek ‘n smaadrede teenoor
die hardvogtige industrieë
sal klink uit my brandende bors

II

padkonstruksie hou net nie op nie
dis asof ons versot is op konneksie
hoe meer hulle plekke verbind met 
versnellende paaie in die naam van vooruitgang
hoe meer distansieer hulle ons

weliswaar ons is in die middel van ‘n korrupsie van
die edele grootsheid waartoe die mense-hart in staat is
dis net trokke en rekenmeesters
en ratstokke en oopgebreekte skalie
en olie, sweet en bloed wat op die teer drup

die gewelf is ontsteek met
hierdie ontgroening wat 
geen mens kan aanskou
die verwaande senioriteit van die politici
word hoogs geaffronteer as hulle teegegaan word
hulle noem jou maklik ‘n fanatikus of terroris
as jy nie saam stem met hulle 
mens ruik net stink deur hulle duur parfuum

III

ek raak gedurig aan’t tob
as ek nie sterker was en
meer afgesny van die waarheid
sou ek my oë uit my kop gesanik het

waar is die saligmakers van ons tyd?
ons die digters, die musikante
die akteurs, die kunstenaars?
wat kan ons doen?
dalk is ons gelyk aan die niksnut armchair massas,
net met meer luide en kleurvolle stemme?

soms oorweeg ek ‘n kluisenaarslewe wat 
ver weg van die sinjaal van ons tyd is
net doof wil wees in my eie stille onkunde
net visioene onaangeraak deur begeerte
te sien flikker in die dag se ontvouing
wat help dit om te mix en te mingle
en idee’s uit te ruil
wat help dit werklik?!

IV

dit is vieslik baatsugtig om so krygshaftig
te wees in strewe van magdom
almiskie, dit was van vroeg tot nou so maklik om
die kreperende volkere te ontroer en ontplooi
borste opgepof op die galjoene van die sees
               
die oorwinning is so kortstondig
in die sig van die ongenesende wonde
die wêreld fraaiing aansienlik uitmekaar soos
‘n ou ou trui
wat makeer ons dat ons net kan aangaan?
dat ek in die see kan staan en skoon gewas voel?
hoekom raak ons meegevoelens so gou ontslape

ek gryp gedurig die jammerlappie in die kombuis
en vee al wat ‘n oppervlak is daarmee skoon
hoekom net jou kombuis en nie ook die wêreld nie?
helaas, ons is so apaties dat ons ware erbarming verleer het

ek wil nie ‘n relaas van die hele koeëlbloedige prentjie maak nie
maar omdat hierdie woorde voor my oë hang
gryp ek hulle en moet ek dit hier uitstort

soos ‘n skool sardientjies swem ons verwoed deur die fluweel waters
so meesterlik in ons vin-beheer en groepsaanpassing
dit korrelleer nie met ons flambojante smagting na
onafhanklikheid en identiteit nie

V

dit is so griewend dat my digkuns
met soveel wrewel deurdrenk word
maar ek is vir eens ‘n kind van my tyd met
al hierdie gevoelens wat diep in my bors kroepeer

ek wens ek was ‘n goëlaar wat met een swierige klits
al die kwaadwillige mense se wrikbaarheid kon wegtoor
as hierdie woorde deel was van ‘n redenaarskompetisie
sou hulle seker nie ver gekom het nie
maar hier staan hulle spesiaal geselekteer in hierdie gedig
en verspil geen tyd om te sê wat daar gesê wil word nie

‘n woordsmit mag mos ook vol berisping wees
in luide lettergrepe mag die metafore op mure gegraffiti word
dit is nie vandalisering nie
dit is die verspreiding van die digterlike waarheid

laat die woorde ver in die Kaapse kastaiing oprank
en siedaar! kierts regop sal die letters
die wêreld laat wakker skrik
opstaan
en
aandig gee

Monday 23 February 2015

weier

al om my 
sit die gedigte vas 
in die objekte 
en die lug
hulle weier om los te trek 
en hier op my papier 
te kom sit 

Friday 13 February 2015

ode to the shiver

where do you come from?
all of a sudden out of nowhere
you shake and spread from
my spine through the flanks of my back
up my neck 
through my head and 
down my arms to
each follicle of skin
rising open and out into
the very tips of my hair

be it cold, empathy or music
you are the palpability of these
bodiless and ephemeral things
you are the bridge between
the intangible and the tangible
oh shiver, you are evidence that our bodies
are catchments for the invisible
the enigmatic power of sound and feeling
made manifest in the surge called
the shiver that all sentient beings can feel

oh shiver you make me believe in
the reconciliation of body and soul
how the invisible filters through our cells
you are the sign that passion sparks us into vitality
flashing and inciting
a spontaneous biological phenomenon through
our neural pathways

our temperaments will keep on seeking stimulation
for that physical shudder that quakes
our instinct to feel and be alive
how these shivers capriciously delight our anatomy
when the organic and psychic melt into each other
these little quivers electrify our bodies
and on a trip of imagination one can incarnate
the sensual into various states of shivering being

this impulse to shiver right into
our sensory somatic selves
reveal our ability to transcend our weighty carnality
and rise with thrilling lightness
above
and
outside
of
ourselves

Tuesday 10 February 2015

heilige harmonieë

sit ek voor my gedig met
die franke reuk van st josefslelies wat
teen die dakhoeke uitklouter
en die dwarsbalke dreig om hulle in twee te breek

die klaviermusiek van messiaen en stravinsky
laat die mense hulle middagslapie uitstel
hoera! hoe kan enige iemand wil slaap
met hierdie heilige harmonieë?

ek teug heerlik aan my drome van
dahlias en volkspele
kinderlike jolyt wat geen sambok
kon kortwiek nie

wrintiewaar! hoe die gedig sal swets
as ek haar in die wiele moet ry
sy wil vry loop tussen die slamaaier-kopdoeke
en kerries en donker glimlagte

ek tiep die glasbottel vertikaal oor my mond
laat al die water soos ‘n kaskade
diep in my dors val en my heel van
moontlike hart- en-woord-versaking

Friday 6 February 2015

vastrap

aha, dit is die antwoord - 
lyf en siel hou van
vastrapplek -
hoe vlietend en klein dit
ookal mag wees
so bietjie vastrapplek:
tydelike behoort 
aan 
die grond

Wednesday 4 February 2015

dolosgooier van ‘n gedig

I

die ambisie van die gedig is so indringerig
dit laat my nie toe om oor te
gee aan ‘n sukkelary nie
so 'n waaragtige astrante houding
het hierdie woordkuns!
ek probeer my skaar met
‘n hardvogtigheid
probeer anderkant toe kyk
maar nee! die kleine lettertjies
kom sit met alle mag
so grieselig in my kop
en kom lek hier by my vingers uit


II

ek het al vir jare die voorgevoel gehad
dat hierdie gedig haar verskyning gaan maak
meer as ‘n verskyning
is dit ‘n harlekinade
met al die gekskeerdery en geverfde gesigte
ek weet nie wie spot met wie nie!
dit is asof ek kompeteer
met my sinne in die verspring-pit
die stof spat al om ons enkels
maar ons wedywer vurig met mekaar
beide wil die ander een ver uit-spring


III

die kuilvoer word so gistig en suur in my kop
selfs die blêrende skape in
my stompe en passiewe gedagtegang
wil nie eet daaraan
ek kyk verlief na die moepel
en lê my warm lyf teen sy stam
“hoe wild en vry groei jy nie!”
en so dompel die natuur my in die romantiek
van haar polsende hart
ek pluk verwoed al die wilde-als
al om my enkels en
kook dit op in ‘n swetende en swetsende tee
selfs die kakkerlakke laat vaar hulle
alewige geskarrel en kyk my verbyster
aan hoe ek die bitter van die als in my keel
afstort
inderdaad – hierdie passie om kruie-gesond te leef
is vir meeste doemwaardig
hulle dink die pluk van blare is meer grusaam
as die moordpleeg van bloed en siel-diere
aai, sekere idee’s moet net in die son
bly lê en verskrompel

IV

die dae se skarniere verslyt
met elke sonsopkoms
maar die gedig bly om die dolosse te gooi
hardnekkig in haar gewoonte om
hier in my nek te blaas
as gedigte maar ‘n blywende effek kon blaas
en die koersskommeling tot ewige stilstand ruk
sal ons dalk koebaai sê vir
die weghardloop-verbeelding van geld

V

die dolosse ontaard in vonk-proppe
wat mekaar begin jaag in
die hippodroom van my kop
hulle begin lyk na artisjokke op hitte
as daar maar ‘n hofmaarskalk was
wie ek kon roep wat vir my in die bresse kon tree
maar, nee, ek is op my eie

VI

ek gaan skaar my by die vrouens in die harem
en vra hulle of hulle ook so verlei word deur die Woord?
nee, sê hulle, maar hoekom probeer jy
nie ‘n ontwapeningsveldtog nie?
haai, ek het nooit daaraan gedink nie
die geheim van hierdie driftige aanteel van woorde
deel dieselfde lankmoedigheid aanwesig in stalaktiete
‘n stille, onopmerklike groei
hoe kan ek hulle nou ontwapen?
wat is die wapen wat ek voel op my geteiken is?
ek gee moed op
ek gaan slaap met ‘n ellelange hanglip
en hoop die aand gooi nie
nog dolosse in my half-wakker drome nie
al wat ek kan doen is om op my tande te byt
en te hoop niemand sien my dolsinnige gryns raak
een greintjie van ’n  kyk in my rigting
sal jou in ‘n sout-pilaar verander
al hoe ek hiermee leef is om deur die dag so
hiperbeleef as moontlik te loop
iewers sal die gedigte se gedrag raffineer
met my invloed
en die harlaboerla van hulle ledemate en tonge
tot orde roep
en soos die moeder-owerste sal ek hulle
siele deur ‘n ring kan trek
so netjies en heilig sal hulle voor my staan

VII

teen hierdie tyd sal die gedig
die stadsvryheid verdien
en vry deur die strate wals
en enige kafee inloop en homself knuppeldik
aan die atjar eet
die burokrate sal met nuut-ontdekte ywer
die verse se skoene poets
en die posmeester sal teen geen tarief 
die digkuns aan elke lid van die wêreld pos
nodeloos om te sê
die poësie sal ‘n groot hawiksneus groei
en homself luid op die skouer klop
en trots elke kruiwa vul met leestekens en sillabes
en die bakstene en sement vervang met dit
wat meer sin maak
met die gedig se pralery
sal hy homself oortuig dat hy
skuiling en warmte kan bied vir die massas

VIII

en so gooi die gedig haar dolosse
selfs in die aspidistras en krisante
dit help nie ek is ‘n suurknol
vier fees saam met die verse se
brutale parmantigheid
ek kan seker net gulhartig daarvan afkom
dit help nie om hulle misbaksels te noem
of die hoof-inhoud van my ontlasting nie
laat ek eerder bieg dat hulle soos
pypkaneel en die geelste borrie
goed is vir die selle
elke dag wiegel hulle voor my oë
met hulle volywerigheid
hard aan die werk om
my uit te daag met die beste van
harsinggimnastiek

Monday 2 February 2015

Lied van Europa

Blaas die spookasemstof van die koue
klip van my borste Loop deur die labirint
van my roetmoskotskobbelstrate Kruip blinde-
links deur die kronkelpaaie van my hart
Sny jou oë met die splinterslig wat deur my
baksteenskeure breek Jaag agter die sneltrein van
my ondergrondse siel Swem deur die snotpiskak
van my kanale Dans met die eenoogman
oor die brûe van my waters Lag met die
eenbeenman in my doodloopstegies Drink met die
eensaamdigter van my straatkafees Balanseer
geblind-en doofdoek op die ysterlane van my
treinspore Vang jou asem op en af met die trappe
van my ribbes Lê een van jou beendere in my
sepul-krale Skud die stof soos dobbelstene oor
die spel van my lewe Ruk elke skaamhaar soos
onkruid uit die driehoek van my tuin Ruik die
binneholtes van my pistonnels Val oor die
skaduwees van my katedrale 
Vergeet jou moeder-
grond 

Onthou my 

Beendere treine siele strate klip
kanale digters skaamhare brûe kafees trappe pis-
reuk verdwyn nie sommer nie

Sunday 1 February 2015

Sonnet I

uit die sonbeligte wolke sien ek
jou gesig breek soos ‘n droom hang
jy oor my teen die blou lug helder bly
jou oë in die veranderende wolke

deur die suis van blaar en wind
strek jou hande uit om my oor my
hals te streel die wind gaan lê
maar die rillings bly helder tril

dit word nag en die lug word koud
teen my bors en lippe smelt die gedagte aan jou
ek lê stil dat my geestesoog jou elke hoek raaksien

in die koue oggenduur skrik ek in ‘n sweet
van verlange wakker die ure weg van jou
lê so ver uit mekaar