heel eerste keer

ek gaan bly skryf asof 

dit

elke keer 

die heel 

         eerste 

                keer 

is
wat ek op die maagdebladsy klim

en vir 

die heel 

         eerste 

                keer 

die soet portaal 

                     ontdek

               waardeur 

           die 

       poëtika 

   syfer

stom en stomp

ek voel alweer soos shakespeare se lavinia

- tong en hande afgekap - 

onvaardig in die daaglikse omgaan

van hierdie digtersbestaan

net soos lavinia hou ek 'n stok 

lomp in my stomme mond en 

met my stompe arms 

stuur ek die stok oor die grond en 

kerf die rou en snyende waarheid in 

die verbysterde grond

Die Wederkoms

W. B. Yeats se bekende gedig The Second Coming het hierdie week weer oor my pad geloop.

En nou voel ek voorbarig genoeg om dit na Afrikaans te vertaal...

Die Wederkoms

Draai en draaiend in die tregterende kolk
Die valk hoor nie die valkenier
Dinge val uitmekaar; die kern kan nie langer vashou;
Blote anargie breek los oor die aarde,
Die bloed-deurdrenkte gety trek los, en oral
Verdrink die seremonie van onskuld;
Die bestes het hulle oortuiging verloor, wyl die ergstes
Vol passievolle intensiteit rondpyl.

Sekerlik moet ‘n openbaring oppad wees;
Sekerlik is die Wederkoms aan die kom.
Die Wederkoms! Skaars is daardie woorde oor ons lippe
Wanneer ‘n grootse beeld uit die Spiritus Mundi
My sig kwel: iewers in die sand van die woestyn
‘n Vorm met die lyf van leeu en die kop van man,
‘n Kyk so strak en genadeloos soos die son,
Beweeg met sy stadige dye, wyl alles daaromheen
Skadus gooi van die verontwaardigde woestyn-voëls.
Die donker val alweer; maar nou weet ek
Dat twintig eeue se stenerige slaap
Verdraai is tot nagmerrie deur ‘n sussende wiegie,
En watter rowwe dier, sy uur uiteindelik gearriveer,
Sloer na Bethlehem om gebore te word?

Vertaling van W. B. Yeats se The Second Coming

slaaf van die lafenis

my verslawing

is die lawing wat 

my verse vir my bring

moenie tussen my vers

en sy lawenis kom nie!

ek is die slaaf van die vers-lawing

moenie my rehab toe stuur nie!

die lafenis van die vers-lawing

is die beste terapie!

te veel gevra?

die woord klop in my tong
soos 'n polsende hart

kyk, daar is die bloed van die digter wat
uitrank tussen die honger sillabes

en kyk, daar is die are wat bontstaan om
die smagting van die digter te voed

- smagting om betekenis 

in 'n ongeforseerde, onsentimentele,
intelligente, indrukwekkende,
sielsroerende en hartskwylende wyse oor te dra

o jiire, is dit nie te veel gevra van

my bloedsomloop nie?

dis genoeg gevra van 'n gedig

ek het jare terug geskryf oor hoe ek wag vir

die Groot Gedig om sy verskyning te maak

 - en ek wag nogsteeds!

nou wat ek terugdink aan daai gedig  

besef ek wel hoeveel klein Grootmoedige Gedigte ek

sedertdien geskryf het

verse wat nie noodwendig sosiale, ekologiese

en politiese grense verskuif nie

maar verse wat wel vonke in my murg skiet

die Groot Gedig mag my nog ontwyk

maar vir nou skaar ek my by my klein Groothartige Verse

met hulle in my mond

word my voeteval

verkwik met 'n waaghalsige elegansie

- en dis genoeg gevra van 'n gedig

 - groot of klein!

nader

elke keer wat ek 'n klavierstuk bemeester
voel dit asof ek 'n tree of twee

nader aan die uitmergeling beweeg

my rug, my ribbes, my longe, my skouers,

my nek, my heupe, my boude

word stukke wrak van die inspanning

ek strek, ek stap, ek yoga, ek fiets, ek dans,

maar dit voel nie genoeg

moet ek die klavier laat gaan vir 'n wyle?

wat begeer ek meer - 

'n gelukkige en vry lyf

in die uitspansel van die natuur

of vingers en rug styfgekorrel in harmonieuse vlug

oor die een en 'n halwe meter klaviatuur? 

vers-stand-dig

soms dink ek ek het nie verstand genoeg 

om verse te skep nie

ware diep -en verregaande verse ontwyk my meer en meer

kan ek net nog een gedig skryf 

wat mense se asem sal wegblaas!?

ek is te letterlik 

te lyflik

te skwêr

om vernuftig en verdigtig met die woorde om te gaan

maar dit gaan my nie keer om aan te hou skryf 

ek en my verse sal opstandig wees in

die gesig van die mismoed 

ja, Lara!

   komaan, wees vers-stand-dig

      en bly skryf!

hoe de hel !?

hoe de hel kry 'n digter 

dit reg om betekenis in 

'n ongeforseerde, onsentimentele,

intelligente, indrukwekkende,
sielsroerende én 

hartskwylende wyse oor te dra?

bloedrooi is my digkuns

o my digkuns, jy kan nie help om 

bloedrooi en bloedig 

in my hart te klop nie 

jy het al die nood-digte bestanddele

om gesond en gretig te oorleef - 

die plasma van die verbeelding 

           (om die voedingstowwe in die honger selle te pomp)

die rooibloedselle van die metafore 

           (om julle asems weg te blaas met die suurstof van die vergelyking)

die witbloedselle van die ritme 

          (om julle immuniteit teen die verveling op te bou)

en die bloedplaatjies van die sinnebeelde 

          (om die vers ordentlik te laat stol in julle ore)

o my digkuns, o my bloed, hoe alles perfek pols in bloedrooi harmonie!

hoe kan ek anders as 

om myself 

bloed-dig op

die papier uit te druk?!

'n klein vlokkie van 'n gedig

ongestoord dig ek voort met die woord wat 

rym met die soort akkoord wat

my neem na die toevlugsoord van behoort

sodat die lewenspoort kan uitswel
soos 'n digte vrugteboord 

dignoord en vlokvoort!

...vanwaar die karakters op die Kruispad?

ek is die Prehistoriese Pos-Agent wat

bly klou aan die ou nuus

ek is die Alleen-er wat

die skares beloer en oor hulle

en myself kopskud

ek is die Ellendeling wat

so pateties, onkreatief, 

lui en gedisillusioneerd my asem uitblaas

ek is die Grot-Bewoner wat 

die bekende beskerming wil vermenigvuldig

ek is die Anargis wat 

al die mure in my hart wil afbreek

ek is die Kariljon wat 

deur dit alles liries en luid wil bly sing

vers koning

ek het geen verskoning
laat ek
skryf asof
hierdie
vers
koning
gaan wees
van die lande
van my digterlike verbeelding

sneeuvlokkies

my digdrome is sneeuvlokkies in die afrikason -
hulle toor vlugtig die berghange van my verbeelding
maar gou smelt dit weg in die warm son van vergetelheid

verder

elke keer wat ek 'n klavierstuk bemeester

voel dit asof ek 'n tree of twee 

verder van die dood beweeg

laat wiel

ek klim binne my gedig asof 

dit ‘n trollie is

en laat wiel met haar die rymende isles af –
geen groter plesier as poetry-on-wheels nie!

moet jouself net nie ophou verbeel nie!

en ek sê dankie
dat ek kan bly asemhaal tot in die einder van die liefde
as my longe te vroeg opgee, laat ek in die heelal se
kolkende sterremaag val en my ore bly drink aan
die sfere se singende fonteine
die wat ek liefgehad het op aarde
sal skielik in hulle slaap wakker skrik
en hulle harte voel gloei en weet dit is ek
wat hulle herinner om
na die wilde elegansie van oorlewing te pyl

ek luister na Antjie en ek dink
wie het vlerke nodig as jy ‘n digter in die omtrek het?
fokkit, moenie verder weg as hier kyk nie –
die perfeksie sit alreeds reg onder jou voete
waiting to leap and cascade with lavacious vivaciousness
ek het genoeg humorsin en avontuurlus om
die poësie te herskeleteer
die skynmuur van ons verbeelding 

sal helder bly skyn in ons doen en late
so asseblief moet jouself net nie ophou verbeel nie!
jy is ‘n boom wat nie anders kan as
om ver en hoog in digte blare-takke uit te spruit nie

en dan wanneer jy huistoe keer
sal die getye nog spel en speel tussen asem en verbeelding
mits jy nie vergeet om in aanraking te bly met die aarde nie
die vers flikker saggies in afwagting
is dit verbasend dat gesig een letter verskil van gedig?

verwronge gesig

shit, word ek ingekatrol
deur die facebook gat
wanneer ek aan die ander kant uitstrompel
voel my gesig soos die portrette van Picasso
oë, neuse, monde, wenkbroue, ore 

op ander plekke oorgeklim

ek vat my twee hande

en druk en knie

my gesig se vel en bene en 

oog -en neus -en mondholtes

terug na hulle gewone plekke

na ek ingesluk is deur die selfoonskerm

kom ek stotterend terug na die oppervlak

o fok, my gesig het weer uitmekaar geval

in plaas van myself regruk

frommel ek my verwaarloosde gesig op

en gooi dit tussen die kannibalistiese tande van die kuberruimte

6 junie 2023

ver(s)werking

(gedig geskep uit die eerste versreëls van my 20 gedigte van 2023)

ek soek ‘n lewende woord gestring van
die werwels van die letters
sodat die marionet wat jarelank die pa se hande gedienstig volg
vry kan breek en die verbasing teen mense se wange kan bons
al het ek hoe baie gesien hoedat
die gevoel van die gedig kom platlê soos
‘n lojale hond by my voete
kry ek dit maar min reg om
die digterlike oomblik te verleng na ‘n ordentlike vers
meestal trek my woord kromrug
en my asem jaag soos ‘n ondurige tango
in hierdie begeerte vir woordkapperjolle
aaijaai jaai jaai, fly me to my heart
dit is waar dit sal begin:
dit begin met die eerste tree
buite word die see natter in hierdie reën
die springgetye skuim
my are sluk die golwe heel in
die eksplosiewe K in jou naam
steek vas in my keel 
al waaraan ek kan vashou is
die warm helderheid van jou oë -
dit is presies daar waar ek wil wees
breathe me into your love
dan voel alles weer soos daai eerste dag

Eerste lyne van my blog-gedigte 2023

Ek soek ‘n lewende woord
Die werwels tussen die letters
Die marionet het nou vir te lank
Ek sien ‘n pa
Is dit verbasend dat gesig
Al het ek hoe baie
My gedig kom lê plat
Al is hierdie digterlike oomblik
Wanneer my woord kromrug
Soos ‘n ondurige tango
Begeerte vir woordkapperjolle
Fly me to my heart
Dit begin met die eerste tree
Springgetye skuim
my are sluk die getye
the explosive K in your name
the warm clarity in your eyes
dit is daar waar ek wil wees
breathe me to your love
die eerste dag toe ek

lewende woord

ek soek 'n lewende woord
waaragtig so lewend soos 'n hele kloppende hart

nounet geruk uit die hygende borskas van 

'n liefmakende mens

ek honger vir 'n woord so lewend en spartelend soos 

die eerste selverdeling in die fetus

ek kan nie anders as om 'n polsende woord 

teen my hunkerende lippe te wil druk nie

geen ander woord as die lewende woord sal doen nie!

 

'n woord so lewendig soos die bloedige hoes van mimi wat 

in haar laaste boheemse oomblik

gryp na liefde en lewe

'n woord so gretig vir lewe EN oorlewing

stotterend kom die woord oor die vlaktes van my tong aangestrompel

maar lewe sal sy lewe

die akademiese prima donnas en taalkundige skerpskutters 

moet maar vers-ink in 

my onverfynde wildarmige poësie

vir wat wil ek bloedlose woorde in 

vaartbelynde konstruksies met onsielige ongeselligheid

die honger en alleen wêreld instuur?

gee my eerder bloeiende lewende woorde

wat ek 

lomp   giggelend    blosend  

baldadig   self-bewus 

parmantig  twyfelagtig en 

skaamteloos 

uit my mond laat

tuimel

geen verskoning!

die werwels tussen die letters skarnier ongeduldig

die longe kry skaars asem van die opwinding in 

die voete wat binnekort in die digterlike dans gaan inspring

as antoinette kellerman op 70 krog se woorde lyf en bloed kan inblaas

dan kan ek my eie bloedvlesige woorde lyf en bloed inblaas

ek het geen verskoning!

hier kom ek!

ou-bekende

die marionet het nou vir te lank gelê

lig haar stowwerige kop op

span haar toue weer styf

laat haar ledemate stadig begin ritteltit met 

die ou-bekende manipulasies wat deur 

die marionet-meester se kneukels gety