die dood

die dood 

is

'n oorverdowende stilte

river and sun

like rivers streaming effortlessly

over stone

the phrases of music stream through

the ravines of time

carving my soul into

deep hollows wherein

the melodies shine like clear water pools

when the music does not play

it is like drought

and the thirsting riverbeds can not wait

for the celebrating phrases

to break from the clouds

and invigorate the hungry cavities of our ears

with healing harmonies

pure pure pure may our souls remain

in this purifying sound of music

the sound whirls over me

and like a skilled wizard

it pulls my soul inside out

and i feel how the music speaks

blessings like the sun over my body

vonk

jirre die lewensenergie vuur deur my oogballe

ek sien my lewe flits verby my oë

met ‘n intense gevoel van beide mortaliteit en ewigheid

alle wonderlike moontlikhede spat deur my are

flitsende visies straal soos sneltreine voor my geestesoog

ek voel oombliklik die smagting na

‘n lewe wat uit haar nate bars

en ‘n stem wat uitbulder met soveel vlammende self-vertroue

dit is hierdie een liggaam wat ek het en

wat ek voel so lewend myne is dat ek nie 

anders kan as om haar lenige spierkragtigheid

met spronge van jolyt te vier nie

dit bruis 
stoot en beur 

hier agter my sternum

met ruime ervaring in betwyfeling 
hartseer en onbemagtiging 

voel ek NOU het die seisoen uiteindelik aangebreek

waar die feesviering van kreatiwiteit oorborrel

stil skaam en styf kan ek nie meer wees

hier kom ‘n golf waarop ek ry

elke vesel in my lyf is gevonk

daar is 'n vlam in my oë wat

nie maklik geblus gaan word nie

nucleus

Here is an English translation of an Afrikaans poem I wrote a year ago. It is one of those poems that came pouring out in one sitting. I love re-reading and performing it. I have been reluctant to post the translation, simply because I prefer the Afrikaans version. Anyway, let me put the translation out here as well <

nucleus

there hides a desire in the depths

that quietly waits  - dormantly ecstatic

it is haunting how the spark

begins to tremble with the anticipation of the arrival

of the creative tornado

the soil is rich

look how we pour the deeply-sunken metals

from the primordial crucible

my clay-body resonates with the volcanic eruption

with this blood that does not stop flowing

throbs the pulsation of the imminent celebration

the crests of the waves hang for a few moments

longer in the silver shine of the sun

my hair stands on end

from all the voices that encircle me

so full of life is organica

so many waves in each day

so much mercurial spinning in the brain

the search for satiation knows no end

the heart keeps on whirling even when the void comes knocking on the door

the ground gets cold in the winter

the tracks are blown away

yet the life keeps on quaking

the primordial becomes older

the incantations become more contrapuntal

and the limbs become swifter

in these days that grow wings so rapidly

the elements are merciless

how they break down the skin

still the pulse remains deep and strong

the willpower is undaunted

in the fight against the shame

against the fear

against the flesh
and

against the dark

every morning my spine thaws

and truly, it is my wings that keep on stirring

right into the primordial nucleus

of sensation of the embryonic darkness that

luckily has enough throat

to groan with the stubborn will of flight

hoe

hoe dig 'n mens vanuit die denklose plek

daar waar dit net suiwer spontane metafoor is 

wat roekeloos uit die keelgat lek

en in filigraan lettergrepe

stalaktities in oorbuise drup?

how

how does one poetize from the thoughtless place

there where it is only pure spontaneous metaphor

that leaks recklessly from the throat

and in filigree syllables
drips like stalactites in ears?

kunsmatigheid

ek sit in die kar

en elke stukkie materie wat my omring

breek in duisende atomiese partikels in     my      kop           oop

glas

hout

plastiek

rubber

papier

lap

wol

metaal

los op voor my oë

en ek is

skielik

in ‘n wêreld waar daar

niks

mens-gemaak-geweef-gesmelt is nie

ons word gebore in soveel kunsmatigheid

al is dit alles hoe

beskaafd

behaaglik

en

beskermend

kan ek myself nie keer om te verbeel

hoe dit sal wees om

sonder

enige van hierdie

lae

mure

deure

skilde

en

pantsering

te leef

hoe sou ons sintuiglikheid

dan reageer en ontwikkel het?

selfbeeld

om my identiteit so vol

te trap met self-kennis

ek betwyfel daai ding wat mense sê 

dat jy nooit jou eie selfbeeld

totaal kan insien nie

daar is oomblikke wat ek my essensiële selfheid

so skerp snap

daai volwaardige begrip van myself

maak my so in my noppies voel

al is daai self-sien hoe vlietend

het ek dit al so diep en eg ervaar

dat ek oortuig is dat ek niemand anders 

wil

wees 

as 

ek 

nie

as dit dan ‘n saak is van perspektief

vermenigvuldig my oë tienvoudig

hang elke oog van 'n ander                 

hoek

         en

                                              afstand

van

my                                           brein

om buite – waarlik                              buite –

myself te kan sien

dan eers sal my horisonne

V    E    R    B    R    E   E    D

v   e   r      l        e          n                 g

       

vergroot

en

uit  

hulle

nate

B ! A ! R ! S!

asseblief! kan ek in een enkele oogopslag

die wêreld veel-ogig betrag

sodat al my oë helderdenkend dronk word op

'n oomblikse begrip van 

die eksistensiële legkaart

onbeskaamd

met my rug ingevou in die hoek van die rusbank

en bene wawyd oopgestrek

voel ek ongereserveerd en sorgloos 

ek kan nie help om myself te verbeel

binne die swellende lyf van ‘n verwagtende vrou

die hitte is net-net draaglik

ek gee nie om wie my hier sal teëkom in

hierdie onvleiende posisie

ek sit met ‘n self-vertroue gemak

ek het net my wit romp aan

geen hemp

my hande gemaksugtig langs my sye

en my borste doodluiters turend tot

in die uithoeke van die studio

dit is ‘n bemagtigende gevoel 

hierdie vrymoedigheid van lyf op ‘n somersdag

‘n non-chalante bewussyn van my vrou-wees

sonder om myself te verklaar verduidelik of bewys

my vel en been kan nie anders as om te ululeer 

in hulle onbeskaamde aanwesigheid

inkarnasie

die leerling-haarkapster

staan agter die kop van ‘n mannekyn

en kam die vals blink hare

in verskillende paadjies

ek staar van buite die salon se glasvenster

en bepeins die mannekyn se grynslose stilte

ek kan nie ophou kyk

want met elke gekalkuleerde kam

oor die bloedlose kopvel

kry ek rillings wat oor my eie kop dartel

vir daai starende oomblik

word ek geinkarneer in die mannekyn se lyf

sy kan nie help om die hoeke van haar mond

in ‘n glimlag te lig 

telly death-stare

daar is ‘n dood in die telly

‘n dood wat die kykers

verstrak en verdoem tot

die telly death-stare

met daai totalitêre ligstrale

amputeer hy bene en arms

breine word uit skedels gesuig

wange raak hol       monde hang oop

die histerika van die telly

tentakel die oë

totdat alle skerpsinnigheid

verlep tot verminkte weerloosheid

hallelujah

ek luister na hallelujah

soos gesing deur jeff buckley

en my regter voetsool gloei asof daar ‘n vuur naby flikker

my hartspier huil trane dikker as bloed

ek kou die potlood met ‘n melankolie in

hierdie vrydagmiddag oktober hitte

die wit gordyne beweeg so lig

soos eens die plooie van my ouma

ek vang hier ‘n oomblik van rus in die tornado van die dag

met ritte op taxis busse en treine

tussen my ouerhuis in turffontein en my alma mater in pretoria

borduur ek herinneringe op ‘n enkele warm spoor

ek kan nie help dat die nat van my trane selfs in my ore gaan sit

ek wikkel my pinkie in my oorholte

herrangskik die was tussen die trane

om plek te maak vir die oorfone

want hierdie hallelujah wil ek nie vertroebel 

ek dink terug aan die laaste 24 uur se emosies

en ek word skielik opgewonde toe ek onthou ek het

anne sexton se volledige gedigte gistraand gekoop by

protea boekwinkel in burnett straat

ek het paar gedigte kon lees op die trein terug jozi toe

en die vrede van die warboel emosies

het kom stil sit in my oë wat anne se sinne verorber

aai om gedigte te lees is soos bid of mediteer

al is die kop aan’t raas en die hart seer

het gedigte ‘n manier om my aarde toe te bring

en lig om my tempels te laat kring

dink hardop

i

die dae is vol van bome en blomme

en reuke en stories en stemme

en kilometers en afstande wat nader gebring word

winde wat waai

hart wat amper wil breek van so baie

ii

die hele tyd op pad wees

beplanning vir dit en dat

dagboek skryf

gedurig na horlosies kyk

dit maak my mal

iii

ek verlang na die stilte

in water

stilte bo op die drakensberge

stilte in die veld

stilte van ‘n stil hart

iv

as ek kon ontslae raak van al hierdie afleidings

hoeveel spasie sal ek dan in my kop

en om my hê

om myself totaal toe te wy aan my kreatiwiteit

v

die verligting as my lyf en my longe

stilte en kans kry

om weer dieper asem te haal

eenvoud *

ek lê onder die oorhang van die grot

drup-drup water uit die klip en bons op

die blare van ‘n jong stinkhoutboom

en spat ‘n sproei-reën op my oop gesig

sneeu lê op die pieke en hange van die Malutis

sien ek teen die kille bloue winterlug

‘n helende son

niks kom naby die eenvoud hiervan

geen intellek

geen fancy woorde

geen stadsgeriewe

geen vaartbelynde voertuie

geen argitektoniese vernuf

sal ooit blinker skyn as hierdie

water klip boom lug en son

*Hierdie gedig is gekies om deel te vorm van die Sol Plaatje European Union Poetry Anthology van 2015.

for the sake of my sanity

for the sake of my sanity
let my wild femininity fly again
unclasp my fists
lift my buttocks from their sedentarifications
i can't grow wings if i sit all day
throw away the laptop, phone and chair
lift my head
lift my arms
unscrew my spine
expand my lungs
greet the sun with celebratory incantations
and salute the soil with 
unbridled 
      leaps
of 
            feral 
                            dancing

volle vlesigheid en aanwesigheid

jy lê plat op jou maag

met jou kop wat eenkant toe kyk na waar

jou arm net duskant jou kop lê

en skielik sien jy jou

arm

heeltemal apart van jou lyf

asof jy vir die eerste keer 
waarlik

‘n arm sien

die vel

die haartjies

die bultende are

die spiere

die sproete

die porieë

en

die plooie

die volle eksistensiële gewig van jou arm

tref jou tussen die oë

jy voel ‘n oomblik van dankbaarheid

vir hierdie waarneming waarvoor jy jouself oopgemaak het

so ‘n diepe seëning hierdie teenwoordigheid van

jouself binne in jou vel

die volgende oomblik staan jy op

jou arms voel los en koel

jy kan nie wag om iemand te gaan omhels met

die volle vlesigheid en aanwesigheid

van jou arms nie

van die grond leer sy

van die grond leer sy die ritme van wind en water 
grond waaruit vrou klim om haar vel ten volle te voel 
grond sing haar lyf uit elke hoek en porie 
tril die vrugbaarheid van grond regdeur haar voetsole 
grond is bly om te voel hoe diep vrou haar spoor trap
sy druk haar lippe en bors ferm teen die aarde 
voel die vibrasie van minerale krag 
sy weet dit is 'n mite dat sy getrek is van die rib van man 
haar binnenste sê vir haar dat sy gegiet is vanuit die rugstring van berg  

from the soil she learns the rhythm of wind and water 
soil from which woman climbs to feel her skin fully 
soil sings from every corner of her body 
trembles the fertility of soil straight through the soles of her feet 
soil is happy to feel woman treading her spoor deeply 
she presses her lips and chest firmly to the earth 
feel the vibration of mineral strength 
she knows it is a myth that she was pulled from the rib of man 
her gut tells her that she was forged from the spine of mountain 

wanneer ek eendag doodgaan

I

wanneer ek eendag doodgaan

wil ek hê my lyk

moet op die oop veld lê

hoekom moet my liggaam veras of begrawe word?

dit is mý lyf

en al gaan sy dood

kan niks of niemand my ekheid van haar wegvat nie

hoekom wil mense so gou van lyke ontslae raak?

los my lyk ver van mense se aanskou

laat ek in die hittige son van Afrika

disintegreer en in my eie tyd

een word met die grond

II

as iemand op my beendere afkom

vat dit en string dit op in 

‘n marionet waarmee kinders en grootmense 

na hartelus kan speel

want selfs in die dood

wil ek nie ophou dans

uit primordiale modder

uit primordiale modder sif ek ledemate, boude en dye 
brei ek die spiere van my lyf  
met die klei van die aarde  
dat wanneer ek tot niet gaan  
die grond my lyf makliker kan herken en verstaan
en sonder moeite my selle kan verteer  
en my siel tot in die hart van die aarde kan assimileer 

from primordial mud i sift limb, buttock and thigh 
blend the muscle of my body  
with the clay of the earth  
that when i perish  
the soil will easier recognise and understand my body  
and can effortlessly assimilate my cells  
and absorb my soul into the heart of the earth

my verse raak hoog op suurstof

een versreël is gelyk aan een inasem

ek wonder hoe die ekstra diep asem my sinne beinvloed

puur en suiwerder

of net oombliklik meer hoog op suurstof?

ek lag in my longe

hierdie diep asemteue

laat elke lyn so lewen-dig voel

geen tyd vir tob of wonder of karring nie

slegs uit die kop en hart skryf

sonder huiwer

sonder stop

sal meer suurstof my ‘n beter digter maak?

is hierdie gedagte maar net ‘n vlug van ydelheid?

alweer hoor ek my longe roggel van die lag

meer as my kop doen die pen die werk

hy moet byhou met hierdie griffel

in een asem kan ‘n mens net soveel skryf

vloei vloei vloei die lyne uit

golwend begin die kop en longe saamwerk

so harmonieus

dit is soos improviseer

net een kans vir een lyn

goeie oefening soos cardio vir die kop

probeer jy self een lyn te skryf op een asem

nè, nie so maklik!

die asem wag vir niemand nie

hou nie vas aan ’n idee nie

soos die maan nie uitstel sloer of talm

maar net aanhou die getye om die aarde stoot

so sal ek met die ryke voorraad van suurstof

my gedigte deur ore en harte ryg

donder en weerlig

donder en weerlig speel opera-opera

op die verhoog van die Midlands

dit is so aangrypend

al ons klein menslike dramas verval tot 
niks 
in aanskou van hierdie klank en lig-skouspel

daar is etlike plekke op aarde waar

ek so getoor voel

daar waar die elemente en natuur so gelaai is

ek voel die donker misterie en

die wakkerheid in die atmosfeer

ek voel my kwesbaarheid teen

die agtergrond van hierdie magiese natuur-vertonings 

tog mettertyd voel ek die salige bemagtiging
in hoe die kleinheid van my lyf 
uitstyg en strewe om

die grootsheid van my siel vol te staan

donder en weerlig maak my nie bang

dit maak my hart bol staan

van 'n oer opwinding

so ‘n senutergende skouspel stroop my kop

van afleidings en projeksies

as ek nie teenwoordig  is in

hierdie drama getiteld “lewe” nie

sal die elementele rekwisiete

die huidiglikheid diep in my huid in ruk en

my so teenwoordig, wakker en

op aandag binne

hierdie heilspellende hede sal laat staan

dat ek oombliklik sal sien hoe

alles om en in my

elektries

lewend

dig

word

soos appels en koringkorrels

mmm, soos appels en koringkorrels voed
die klei-grond my bloed
bring ek my lyf aarde toe elke dag
ruik ek die stof
ruik ek die diep nat fertiliteit van modder en grond
wat by die ryk slik en slym poele van die aarde uitmond
wees versigtig waar jy trap
want elke dag gee grond geboorte aan menigte wesens
waardeur die lewensbloed tap
wees versigtig want jy trap dalk op iets nuut en kaal
iets wat nou net begin asem haal

mmm, like apples and wheat
this clay-earth feeds my blood
everyday i bring my body to the earth
i smell the dust
i smell the deep wet fertility of mud and soil
that pushes up from the earth's rich pools of mire and slime
be careful where you tread
for everyday soil gives birth to a myriad of beings
through which flows the lifeblood
be careful, for you may step on something new and naked
something that has just begun to breathe

in sy oë

die bedelaar soek 'n stuk warmte in 

sy kartonbed

dit is koud in die aande in kaapstad

sy mond is hard soos 

die betonmure 

wat oral 

om 

hom 

oprys

maar in sy oë 

sien ek iets van sy siel skyn soos

'n perdeblom wat 

deur

die krake 

breek

laat ons terugkeer hiernatoe

met die arrivering van die nuwe seisoen

staan ek gereed met vlamme wat warm oor my skeen flits

ek sien ver voor uit in 

die onvreedsaamheid van die wêreld

as ek sou bid dan is dit nou

want iets skort in die lewe

die harmonie van saamleef en skep

en mekaar die vryheid van grond en atmosfeer gun

in die uithoeke van ons bestaan sal daar

nog humor moet vasklou om ons siele te red

want as ons eers ons waardigheid verloor het met

die uitwissing van liefde en vrede

gaan ons nie veel hê om aan vas te hou

laat die basuinende klanke van visionêre stemme diep in

die holtes van ons ore vibreer – helder stemme wat 

ons uit ons hibernasie sal pluk

en ons bloed die rigting sal wys

en asseblief, herinner ons om te skep in plek van ruineer

en dat dit ook okay is 

om te observeer eerder as om te reageer

leef met oop gemoedere en juig uitbundig oor

al die passievolle mooi wat 

pols en groei uit hande en monde

laat ons nooit ophou leer

laat ons bly kyk na die groei van

die sade in en om ons

laat ons sonder voorbehoud wortel en blaar spruit

wat van lig en son

skadu en vorm sal maak

laat ons terugkeer hiernatoe:

die eenvoud van skep

laat vaar die kompleksiteite en hoogdrawendhede

stroop die skeppingsdaad tot iets

so vaartbelyn en ongerep

dat ‘n enkele resonans die iris van die hartsoog

sal laat oopblom en tot verligting ruk

opeenvolging en agtervolging

dit is die opeenvolging van woorde

waarna sy die heeltyd hunker

dit is ‘n onblusbare fassinasie

met hoe die woord haar agtervolg

en hoe sy die woord agtervolg

én hoe 
die woorde 
mekaar agtervolg

en heeltyd

op

die uitkyk is

vir sin

lig

en ek het lig gevind

onder my naels

tussen my tone

lig in die skulpe van my ore

en in die holte van my naeltjie

strale van lig vul die oksels van my arms

op die punte van my elmboë

lig lê in die grot van my mond en in die vou van my nek

golwe van lig spoel deur my hare

en maak my glo ek is die son

the velvet swelling of it

the full and ripe fulfilling

within my clasping hands

his only wish is to find its nest

in the dark and wet cavern

as my fingers start stirring over his silken skin

he begins to bud with serene twinges

in the sun of my hand it ripens out

into one glorious tumescence

as if he is the surging tide ruled by the attraction of the mystical moon

and eagerly lapping out to the hinterland

as if he is the dilating pupils of my intoxicated eyes

growing and brimming with restless lava

the hollow of my hand was made for

the velvet swelling of it

the core of my fleshy grotto was ordained

to be unlocked by the perfect fit of it

its reach goes beyond my blood and nerves

it pushes through to the core of my bones

right into the axis of my soul

suffusing my ramparts like irradiating red wine

thrusting straight into the heart of fruition

as he enters he illuminates the dusky chasms

turns me inside out

arching out to fill

the emptinesses of my body

to

complete

me 

whole